Λειτουργια του τζακιου-καπνοδοχος

Το τζακι αποτελειται ουσιαστικα απο δυο μερη, την εστια και την καπνοδοχο. Οι εστιες κατα κανονα σημερα ειναι προκατασκευασμενες, αυτο που κυρια αφορα την σωστη κατασκευη σε ενα σπιτι ειναι η καπνοδοχος.
Ειναι ενας κατακορυφος αγωγος απο πυραντοχα υλικα, που οδηγει τα καπναερια στον εξω χωρο, αναπτυσοντας ταυτοχρονα ενα ρευμα αερα για την καυση των ξυλων. Η σωστη κατασκευη απαιτει την καλη μονωση της.
ΤΡΑΒΗΓΜΑ ΤΗΣ ΚΑΠΝΟΔΟΧΟΥ
Η στηλη του αερα μεσα σ αυτην, ειναι πιο θερμη απο την αντιστοιχη στηλη (νοητη στηλη ιδιου υψους) εξω. Επομενως τα θερμοτερα-ελαφρυτερα καπναερια ανερχονται μεσα σ αυτην, η ανωση αυτη ειναι αναλογη του υψους και της διαφορας θερμοκρασιας. Το τζακι ομως λογω μαεγαλου ανοιγματος αφαιρει πολυ περισσοτερο αερα απ οσον χρειαζεται για την καυση, αυτος ο επι πλεον αερας που διαφευγει ανακατευεται με τα καπναερια με αποτελεσμα να ειναι η θερμοκρασια τους πολυ χαμηλοτερη απ οποιοδηποτε αλλο συστημα θερμανσης. Αρα και η διαφορα πιεσης στις δυο στηλες. Επηρεαζεται η λειτουργια του τζακιου απ την καπνοδοχο λοιπον πολυ περισσοτερο.
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Η διαστασιολογηση της υπολογιζεται ταυτοχρονα με τις διαστασεις του θαλαμου καυσης σε σχεση με τον χωρο. Κυμαινεται απο 1/8 εως 1/12 του ανοιγματος της εστιας, αυτα πρακτικα δεν υπολογιζονται λογω της τυποποιησης πλεον στις εστιες, ενδεικτικα λοιπον η διαμετρος 25 εκ αρκει για μια καπνοδοχο 4-5 μετρων, απο πεντε κ πλεον μετρα υψος αρκουν και τα 20 εκ. Κατω απο 20 εκ δεν προτεινεται γιατι με την καπνα ενδεχεται ακομη και να φραξει, να μειωθει το ανοιγμα, γ αυτο πρεπει να καθαριζεται μετα την καυση 4-5 τονων ξυλων.
Η καλυτερη-φθηνοτερη κατασκευη της ειναι με ανοξειδωτο σωληνα, ο οποιος θα φτανει μεχρι την αποληξη-καπελο της. Μονωση στο σωληνα αυτον ειναι καλο να υπαρχει, αλλα κυριως πρεπει να ειναι επενδυμενος, χτισμενος η με προκατασκευασμενα στοιχεια.
ΑΠΟΛΗΞΗ ΤΗΣ ΚΑΜΙΝΑΔΑΣ
Το τελειωμα της καπνοδοχου ειναι ουσιαστικα ενα ελευθερο ανοιγμα, οπωσδηποτε ισο η μεγαλυτερο απ την ελευθερη διατομη της. Ως ανοιγμα χρειαζεται ενα καλυμα ωστε τα νερα τ βροχης να μην εισερχονται στην καπνοδοχο, τα οποια μπορει να φτασουν και μεχρι στο τζακι η και στ πατωμα.
ΑΝΤΙΑΝΕΜΙΚΑ ΚΑΠΕΛΑ
Τοπικοι ανεμοι μπορει να επηρεασουν τον ελκυσμο, κυριως ως τοπικα καθοδικα ρευματα τα οποια δημιουργουνται για διαφορους ανεξελεγκτους λογους, γ αυτο οσο ειναι δυνατον πρεπει να κραταμε αποστασεις στην καπνοδοχο απο διαφορα εμποδια οπως τιρια η μεγαλα δεντρα. Αυτο ομως κατα κανονα δεν ειναι εφικτο, δημιουργηθηκαν λοιπον καποιες επινοησεις, η σωστοτερη και απλουστερη μορφη (η οποια παραβλεπεται, δεν ειναι γνωστη διοτι δεν ειναι καποιο προιον που πωλειται) ειναι η εξης.. το στεγαστρο της καπνοδοχου να βρισκεται υψηλοτερα απ τ σωληνα κατα το μισο της διατομης του (πχ σε σωληνα 25 εκατοστων  να βρισκεται το στεγαστρο 12-13 εκ υψηλοτερα) και να εξεχει περιμετρικα (να σκεπαζει τ καπνοδοχο) παλι τοσο, 12-13 εκ πιο εξω απο την περιφερεια του σωληνα της, δηλαδη στ παραδειγμα μας πρεπει να ειναι 50χ50 εκ. Αυτο προστατευει απο καθε τοπικο ρευμα και αν υπαρχει προβλημα στον ελκυσμο ΣΙΓΟΥΡΑ φταιει κατι αλλο.. Ειναι το τελειο καπελο σε μια χτισμενη, οπως πρεπει να ειναι εξωτερικα, καπνοδοχο.
ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΜΠΑΛΕΣ.
Ο σκοπος τους ειναι ο εξαερισμος χωρων και η υποβοηθηση σε κοντες καπνοδοχους απο ψησταριες πχ και κακως επικρατησε να τοποθετουνται σε καπνοδοχους, διοτι, οταν φυσα αερας περιστρεφονται και υποβοηθουν τον ελκυσμο αλλα ενιοτε (αναλογως τ εντασης τ αερα, ο τοπικος αερας της περιοχης αυξανει τ ελκυσμο οχι οσο πρεπει αλλα οσο τυχαινει τ καθε στιγμη)) τον αυξανουν σε απαραδεκτο βαθμο. Οταν δεν φυσα αερας.. δεν προσφερουν ΤΙΠΟΤΑ. Διαφημιζονται ομως επειδη ειναι προιον και δυστυχως πολλοι σημερινοι τεχνιτες τα θεωρουν ευκολη (και σωστη ισως λογω αγνοιας) λυση.
ΚΟΚΟΡΙΑ_ΠΟΥΛΙΑ
Ισχυει το ιδιο με τις μπαλες..
ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ ΤΣΙΜΕΝΤΕΝΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ειναι μια παρα πολυ καλη και φθηνη λυση. Συνηθως αποτελουνται απο τρια στοιχεια το ενα πανω απ τ αλλο και αφηνουν ανοιγματα στ οποια τ σχημα δινει κατευθυνση στ ρευμα αερα-καπνου προς τ επανω. Το μονο προβλημα ειναι σε καποιες περιπτωσεις η κακη κατασκευη τους, με αποτελεσμα να περνανε νερα στ καπνοδοχο κυριως σε εντονη βροχη με αερα.
ΑΝΤΙΑΝΕΜΙΚΑ ΜΕΤΑΛΙΚΑ ΣΤΑΘΕΡΑ
Μπαχαλο.. εχει και σωστα αλλα εχει και μαπα τελειως

Φωτογραφιες

Φωτογραφιες τζακιων

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ τι ειναι, σε τι διαφερουν.

Χαρακτηριζοντας ενα τζακι ενεργειακο, εννοουμε ουσιαστικα.. οικονομικο.
Υψηλοτερο δηλαδη, βαθμο αποδοσεως. Βαθμος αποδοσης ειναι η ενεργεια που παιρνουμε προς(δια) αυτην που ξοδευουμε, συνεπως ο βαθμος αποδοσης ειναι παντα μικροτερος απ το ενα! πχ 0,6. πολαπλασιαζοντας το επι τοις εκατο, εχουμε το γνωστο 60%πχ.
Το τζακι, ειναι ενας ανοιχτος θαλαμος καυσης ουσιαστικα μεσα στον χωρο μας. Αυτο σημαινει, οτι για την καυση του χρησιμοποιει εσωτερικο αερα, ηδη θερμο, ο οποιος διαφευγει μεσω της καμιναδας εξω μαζι με το θερμικο ποσο του.. απωλεια δηλαδη. Απ αυτον τον αερα, ενα μικρο ποσο χρειαζεται πραγματικα για την καυση.
Τοποθετωντας λοιπον μια πορτα, μειωνουμε αυτο το ασκοπο ποσο αερα που διαφευγει, αλλα, εγκλωβιζουμε μεγαλα ποσα θερμοτητας, τα οποια πρεπει να εκμεταλευτουμε. Το κλασικο τζακι ζεσταινει κυριως με ακτινοβολια (οπως ο ηλιος).
Ο τροπος ειναι δια της αγωγης (απο.. αγωγη. Επαφη αερα η νερου)πλεον. Διοχετευοντας καταλληλα, αερα η νερο(τζακι καλοριφερ) απο συγκεκριμενα υπερθερμα σημεια.
Ο πιο προχειρος- ευκολος τροπος ειναι ο εξης.. αναμεσα στην τοιχοποιια και την εσωτερικη πλευρα του τζακιου, υπαρχει ενα κενο. Εκει συσσωρευεται θερμοτητα. Αφηνοντας ανοιγμα (και εξω και απο μεσα γινεται αυτο το ανοιγμα εξαρταται απο πραγματα που δεν ειναι του παροντος)κατω και επανω(οπωσδηποτε εσωτερικο αυτο) δημιουργειται φυσικος ελκυσμος και ο αερας ζεστος πλεον εισερχεται στον χωρο, μεταφεροντας και την εγκλωβισμενη θερμοτητα.
Με βεβιασμενη κυκλοφορια (βεντυλατερ), η αποδοση, αν και δεν ειναι καυτος ο αερας ανεβαινει σημαντικα. Εως εδω φτασαμε στο αεροθερμο τζακι.
Εφοσον ομως υπαρχει πορτα, μπορουμε να χρησιμοποιησουμε για την καυση, εξωτερικο αερα μειωνοντας ακομη περισσοτερο τις απωλειες! Εδω ακριβως διαφοροποιειται και φτανουμε στον χαρακτηρισμο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΖΑΚΙ. Εχει δηλαδη επιλογη αμεση, χειροκινητα η αυτοματη (που ειναι και το καλυτερο) να χρησιμοποιησει αερα απ εξω για την καυση!
Φθηνες κατασκευες αλλα και με αμφιλεγομενη αποδοση, ειναι οι μαντεμενιες εστιες με προσθηκη πορτας και μιας.. κουκουλας, γυρω απ την εστια, ωστε ο αερας να περνα οσο κοντα γινεται στα θερμα τοιχωματα.
Οι περισσοτερες απ αυτες ομως μαυριζουν το τζαμι,(καπνιζεται μεσα σε λιγες ωρες) αυτο οφειλεται, σε λαθος εισαγωγη του αερα για την καυση λογω αγνοιας, οπως και τεχνικων δυσκολιων. Η πραγματικη αποδοση τους ειναι μετρια, διοτι εχουν μικρη επιφανεια(εμβαδο) επαφης με τον προς θερμανση αερα και σχετικα μεγαλη αποσταση του απ τις υψηλες θερμοκρασιες.
Τελευταια πολλες τετοιες κατασκευες περνουν τον αερα και μεσα απ τον καπνοθαλαμο. (εσωτερικος ενναλακτης.. θαλαμος)Σαφως ανωτερη αποδοση!
Ακομη πιο εξελιγμενες κατασκευες, εχουν επανω απ αυτον τον εσωτερικο εναλακτη, μια <πλακα>, μεταλικη η και απο ειδικου σχηματος πυροτουβλου, η οποια λειτουργει ως <καθρεφτης> και αντανακλα την ακτινοβολια, που διαφορετικα θα διεφευγε απ την καμιναδα, κατω προς τον θαλαμο καυσης αυξανοντας περισσοτερο την αποδοση.
Καινοτομιες υπαρχουν πολλες, οπως μια μεγαλης εταιριας του εξωτερικου που διαμορφωνει τα μεταλικα στοιχεια του θαλαμου καυσης <πτυχωτα> για μεγαλυτερη επιφανεια απαγωγης.
Ακομη σπουδαιο ειναι ο θερμος αερας να εισερχεται στον χωρο μας οσο γινεται χαμηλωτερα καθως βγαινοντας ψηλα παρατηρειται διαστρωματωση (ο θερμος αερας μενει ψηλα στο ταβανι λογω κακης κυκλοφοριας).
Υπαρχουν εστιες ενεργειακες (πολυ ακριβες και κορυφαιες σε αποδοση)που δινουν τον ζεστο αερα κατω κοντα στο πατωμα.
Υπαρχει συνεχεια.. Επιγραματικα τα εξης σημεια χαρακτηριζουν ενα τζακι ενεργειακο.
Πορτα που δεν καπνιζεται το τζαμι.
Καλο συστημα απορροφησης της θερμοτητας(το κυριοτερο).
Επιλογη εξωτερικου αερα για την καυση.
Ρυθμιση κατα το επιθυμητο της εντασης της καυσης.(οσο ειναι εφικτο αυτο καθως οταν θελουμε λιγη φωτια.. βαζουμε πιο λιγα ξυλα).

Ειδη τζακιων- πλεονεκτηματα και μειoνεκτηματα

Α) Κτιστο τζακι- ειναι το κλασικο κτισμενο με πυροτουβλο τζακι, οποιαδηποτε καινοτομια ουσιαστικα, ειναι γυρω απ αυτο. Ειναι ο βασιλιας θα ελεγα. Διοτι. Και αεροθερμο να ειναι ενα τζακι και πορτα να εχει, οταν αυτη ανοιξει ακολουθει η κατασκευη την συμπεριφορα του κτιστου ανοικτου τζακιου.
Μειονεκτηματα του ειναι.. υψηλο κοστος.. μεγαλυτερος χρονος κατασκευης.. κατασκευη επι τοπου στον χωρο, απ την αρχη ως το τελος των εργασιων.. δεν επιδεχεται καινοτομιες καθως αυτες αλλαζουν την ταυτοτητα του.. απαιτει καλη γνωση απ τον τεχνιτη.. δεν ενδεικνυται ουσιαστικα για θερμανση.

Πλεονεκτηματα εχει πολλα.. Μοναδικοτητα! στις μερες μας με την τυποποιηση αυτο ειναι πολυτιμο για αρκετους.. η διαστασιολογηση του (γενικος ογκος, ανοιγμα εστιας κτλ) ειναι αναλογη με το μεγεθος του χωρου.. το γενικο σχημα του (κατω απο προυποθεσεις) μπορει να παρει απειρες μορφες, αυτος ειναι ενας κυριος λογος, που το προτεινουν οι αρχιτεκτονες (δημιουργουν).. μεγιστη αποδοση σε σχεση με τα προκατασκευασμενα, μαντεμενια η με πυροτουβλα (κ ας λενε το αντιθετο πολλοι ασχετοι εως χθες στο χωρο για να πουλησουν). Το ανοιχτο τζακι ζεσταινει κυριως με ακτινοβολια (οπως ο ηλιος μας) ολα μα ολα τα προκατασκευασμενα τζακια, ειναι χαμηλα, δυσκολο να φτιαχθει εστια πανω απο 55 εκ υψος! (για καποιον τεχνικο λογο που δεν ειναι του παροντος συμβαινει αυτο) Σ αυτα τα προκατ τζακια η αναπτυξη της φλογας χανεται οπτικα και μαζι της σημαντικη ποσοτητα ενεργειας στην καμιναδα.. Ακομη γινεται αεροθερμο οπως και τα αλλα τζακια κανονικοτατα! παρατηρειται βεβαια μια καθυστερηση στο να ζεσταθει ο αερας, αλλα αντιστοιχα αργει και να κρυωσει μετα..
Β)Προκατασκευασμενα (τζακια ανοιχτου τυπου).
Προκειται για ετοιμες εστιες με ολα τα καλα κ κακα που συνεπαγεται αυτο..
Το μεγαλυτερο μερος της αγορας σημερα. Κυριως ειναι τα μαντεμενια τζακια, στα αλλα προκατ δεν θα αναφερθω καθολου. Τα κυρια πλεονεκτηματα οφειλονται στις ιδιοτητες του υλικου κατασκευης τους.. τον χυτοσιδηρο.(μαντεμι). Ευχρηστια και αντοχη στην μεταφορα, τοποθετηση, αντοχη στην λειτουργια του και διαρκεια ζωης.. Χαμηλο κοστος εστιας.. ευκολη τοποθετηση.. πολυ καλη συμπεριφορα ως αεροθερμο..
Μειονεκτηματα τους ειναι η τυποποιημενη κατασκευη! (οποια μαρκα και να δειτε ειναι ολα ιδια).. Απαραδεκτα χαμηλο ανοιγμα εστιας! Για να καιει σωστα ξυλο σ αυτα πρεπει να ειναι διαστασεων ξυλου για σομπα.. Σ αυτο ερχεται να προστεθει και η εντονη απο χαμηλα κλιση της πλατης! Και ουσιαστικα χρειαζεται μαγικα κανεις για τοποθετησει σωστα τα ξυλα.. ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ καποιου λαθους στον σχεδιασμο, προχειροτητα στην ουσια και <σκοπιμο> λαθος! Αυτη η κλιση της πλατης εξυπηρετει δυο σκοπους. Ο ενας ειναι να στενεψει το ανοιγμα στην εισοδο του καπνοθαλαμου(κατι σαν ακροφυσιο), ωστε να παρει ταχυτητα ο καπνος στο κρισιμο σημειο της χοανης. Ο αλλος ειναι να μεταφερει τους στροβιλισμους ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΑΠ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ της εστιας, τουλαχιστον 20 εκατοστα!
Στις μαντεμενιες εστιες ουτε το ενα συμβαινει ουτε το αλλο, η κλιση της πλατης σταματα στο υψος του θαλαμου καυσης σε ολα!
Αυτη η ιδιοτητα του μεταλου(αγωγιμοτητα) που το κανει ιδανικο για αεροθερμο ειναι και το σοβαρο μειονεκτημα.. Αν αναπτυχθει σωστα ως προς το υψος η εστια, αυξανουν οι επιφανειες με σοβαρο κινδυνο να<κρυωνει> και να καπνισει καθως σ ολ αυτα προστιθεται κ ο σχετικα κρυος αερας του χωρου μας που ανακατευεται με τα θερνα καυσαερια της καυσης.
Συμπιεζεται απο σχεδιασμου ολη η εστια αναγκαστικα ως προς το υψος ωστε η φλογα να χτυπαει μεσα στην χοανη! Προκειται για <καλα> τζακια απο αντοχη αποδοση κτλ αλλα με πληθος ΑΛΥΤΩΝ προβληματων. Το κακο σ ολη την ιστορια ειναι οτι τελευταια τοποθετουν σε τετοια τζακια πορτα βεντυλατερ κτλ και τα μετατρεπουν σε ενεργειακα(ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ).
Δεν ειναι τυχαιο οτι οι ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΜΑΡΚΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ εχουν παρατησει το μαντεμι και επενδυουν εσωτερικα μονο στοιχεια του η στοιχεια πυριτουβλου. Κορυφαιος παραγωγος στην Ελλαδα (ΚΑΜΙΝΟΤΕΧΝΙΚΗ) σταματησε να παραγει εστιες με μαντεμι εδω και πολλα χρονια..
Το μελλον ειναι το ενεργειακο τζακι και κατα την γνωμη μου, σταδιακα αλλα συντομα θα αποσυρθουν απ την αγορα αυτες οι <κακες> εστιες.